EKO nedir?
Ekokardiyografi, kalbin yapısı, fonksiyonu, anatomisi hakkında geniş bilgiler veren ultrasonografik bir yöntemdir. Radayson içereyen, ağrısız, hızlı, zararsız ve uses ötesi dalgaları kullanılan bir testtir. Ekoda kullanılan ultrason dalgaları, insan kulağının duyma sınırının ötesinde (18.000 – 20.000 titreşim/sn) olan seslerdir. Bu sesleri algılayan ve probe dediğimiz doktorun elinde tuttuğu aletin prematüre bebeklerden 18 yaş çocuğa kadar kullanılabilen farklı boyut ve şekilleri vardır.
Kaç çeşit EKO vardır?
Standart kullanılan Transtorasik EKO, çocuğun göğsünden bakılır. Hem renkli hem de iki boyutlu değerlendirmeye izin verir. Fetal EKO ise daha yuvarlak (konveks) probla anne karnında bebeğin kalp odacıklarının değerlendirmesine izin veren bir EKO dur ve ideal olarak 18-24 haftalar arasında yapılır. Transözefageal EKO ise, endoskopi hortumu şeklinde bir hortumla yeme borusunun içerisinden kalbe bakıldığı özel bir EKO yöndemidir. Genelde ASD şüphesimolan obez veya kilolu ve büyük çocuklarda anjiyo öncesinde karar vermek için kullanılır. Bazı özel durumlarda EKO aletine yüklenen bir programla 3 boyutlu EKO da yapılabilir.
Ekokardiyografi nasıl yapılır?
Prop dediğimiz üzerine jel sürülen bir aletin göğüs ön yüzünde gezdirilerek EKO ekranına yansıtılması ile yapılır. Çocuklara ekokardiyografi, çocukların dikkatini çekecek materyaller bulunan odalarda yapılmaktadır. İşlemde radyasyon ya da acı yoktur. Ancak çocukların üzerinin kolay çıkarılması gerekmektedir bu nedenle de çocuğa rahat kıyafet giydirilmesi gerekir. Ekokardiyografi ekranındaki renklerden endişelenmeye gerek yoktur. Çünkü bu renkler kanın hangi yönde aktığını göstermektedir.
Ekokardiyografi ne zaman yapılır?
1. Çocuk doktoru tarafından kalbinde üfürüm duyulan çocuklarda
2. Göğüs ağrısı, çarpıntı, bayılma, erken yorulma, aşırı terleme, büyüme gelişme geriliği olan çocuklarda bu şikayetlere sebep olabilecek bir kalp hastalığının dışlanmasında
3. Tansiyon yüksekliği olan çocuklarda
4. Anne karnında kalpte problem tespit edilen veya şipheli bir durum tespit edilen yenidoğan bebeklerde
5. Kromozom bozukluğu veya şiphesi olan bebek ve çocukalrda
6. Göğüs duvarı deformitesi ve şekil bozukluğu olan çocuklarda
7. Böbrek, beyin, kol-bacak-parmaklarda doğuştan problem tespit edilen bebeklerde
8. Ailede, anne-baba-kardeş ve kuzenlerinde doğuştan kalp hastalığı veya ani ölüm öyküsü olan bebeklerde
9. Kas hastalığı veya nörolojik bir hastalığı tespit edilen bebek ve çocuklarda
10. Ritim bozukluğu olan çocuklarda
EKO kalp taraması için her çocuğa yapılmalı mıdır?
Çocuklarda doğuştan ve sonradan oluşmuş bir kalp hastalığı şüphesinde EKO yapılmalıdır. Genelde çocuk doktoru tarafından rutin muayene sırasında kalpte üfürüm duyulan çocuklarda, üfürümün kalple ilgili bir hastalıktan ileri gelipç gelmediğinin ayrımı noktasında yapılır. Aslında şimdilik her çocuğa rutin uygulanamasa da, özellikle ilk 1 ayda ve 4-5 yaşlarında her türlü yapısal kalp hastalığının erken teşhisinde uygulanabilir. Şu anda bir tarama testi olarak uygulanamayor olmasının sebebi, dünyada ve ülkemizde yeterli çocuk kardiyoloji uzman sayısının olmamasıdır.
EKO ne zaman uygulanır?
EKO, bebeğe ve çocuğa her yaşta uygulanabilir. Ama olası bir hastalığın erken teşhisi için ilk 1 ayda yapılması daha önemlidir.
EKO ne kadar sürer, zaralı mıdır?
EKO yaklaşık 10-20 dakika aarsında sürer, ağrısız, zararsız, radyasyon içermeyen güvenli bir yöntemdir. EKO cihazı sırasında MR gibi ses çıkmaz bu nednele çocuğu rahatsız etmez. Öncesinde bir hazırlık gerekmez.
EKO bize hangi bilgileri sağlar?
Çocuk ekokardiyografide kalp boşluklarının boyutu ve kalınlığı ölçülür, delik, kaçak, sızıntı gibi kalbin yapısal anormallikleri, kapaklarda ve damarlarda darlık ve tıkanıklıklar, kalp çevresinde biriken sıvı olup olmadığı, kalpte kitle olup olmadığı, kalbin hareketi, kapaklarının şekli, kalp kapaklarındaki darlık, kaçaklar tespit edilebilir. Kapakalrdaki romatizma, damarlardaki anevrizmalar da EKO ile tespit edilebilir. Kalbin fonksiyonlarını, büyüklüğünü ölçer.
EKO yu kimler yapar?
EKO' yu alanında uzman çocuk akrdiyoloji uzmanları yapar, bir rapor haline getirilerek aileye verilir.